ที่นี่เป็นวัดสร้างใหม่ของชาวไทใหญ่ แต่เนื่องจากที่ตั้งของวัดอยู่ไม่ไกลจากโบราณสถานคอกช้างเผือกนัก ชาวบ้านจึงเรียกวัดแห่งนี้ว่า วัดคอกช้างเผือก ภายในศาลาการเปรียญมีภาพเขียนพุทธประวัติและทศชาติ ซึ่งคาดว่าผู้วาดเป็นชาวพม่า ส่วนศาลาเล็กมีพระประธาน ผนังด้านหลังมีภาพพุทธประวัติให้ชมด้วย นอกจากนี้ที่วัดยังเป็นยอดดอยที่สามารถมองเห็นทิวทัศน์สวยงามของจังหวัดเมียวดี สหภาพเมียนมาร์ จึงเป็นที่ขนานนามว่า “จุดชมวิวสองแผ่นดิน”
ประวัติความเป็นมาของ ” วัดดอยคอกช้างเผือก “
วัดนี้สร้างขึ้นเมื่อประมาณปีพุทธศักราช ๒๔๕๔ มีประวัติความเป็นมาโดยสังเขป คือ วัดนี้ ชาวบ้านทั่วไปเรียกชื่อว่า ” วัดดอยคอกช้างเผือก ” เพราะมี “โบราณสถานคอกช้างเผือก ” อยู่ทางเชิงเขาทิศะวันตกของวัด ห่างจากวัดไปประมาณ๒๐๐ เมตร ทางตะวันออกของโบราณสถานคอกช้างเผือกมีเนื้อที่เป็นภูเขาย่อม ๆ ซึ่งเป็นพื้นที่ตั้งวัดประมาณ ชาวบ้านเรียกภูเขานั้นว่า ” ดอยคอกช้างเผือก “
สูงจากระดับน้ำเมย (แม่น้ำกั้นเขตชายแดนไทย-พม่า ) ประมาณ ๕๐ เมตร เมื่อวัดนี้ถูกสร้างขึ้นบนเนินเขานั้นจึงพลอยได้ชื่อตามสถานที่ว่า “วัดดอยคอกช้างเผือก ” ประชาชนในท้องถิ่นนั้นเรียก วัดทั่วไป เพราะตั้งมานาน อันที่จริง น่าจะเป็นวัดที่ถูกต้องตามกฎหมายมานานแล้ว ถูกไม่ทราบเกี่ยวกับกฎหมายไทย จึงไม่ได้ดำเนินการขอให้ได้ยกเป็น ส่วนใหญ่นิยมทำตามประเพณีไทยใหญ่ นิมนต์วัดถูกต้องตามกฎหมาย และ ประชาชนผู้อุปการะวัดนั้น ให้ พระไทยใหญ่มาอยู่ จนวัฒนธรรมไทยก็ดี ประเพณีไทยก็ดีถูกประเพณีพม่าซึ่งมากับไทยใหญ่กลบกลืนแทบสิ้น
สำหรับ “ผู้สร้างวัด ” คนสำคัญแต่แรกมา คือ
๑. นายเจฌ จรูณรัตน์ (ถึงแก่กรรมแล้ว เป็นชาวไทยใหญ่ อยู่หมู่ ๑ ต. ท่าสายลวด อ.แม่สอด จ.ตาก)
๒. นายแก้ว พันคำมา(เดี๋ยวนี้อายุ ๑๐๖ ปี อยู่หมู่ ๓ ต.ท่าสายลวด อ.แม่สอด จ.ตาก) ๓.นายแหง่ เฮิงโม(เดี๋ยวนี้อายุ ๘๓ ปี ชาวไทยใหญ่ อยู่หมู่ ๑ ต.ท่าสายลวด อ.แม่สอด ผู้นำชาวบ้าน อุปการะวัดสืบ ๆ มา ร่วมกับศรัทธาท่านอื่น ๆ ปัจจุบันนี้ถึงแก่กรรมแล้ว )
” การสร้างวัด ” ก่อนแต่จะสร้าง ผู้นำหมายเลข ๑ เห็นว่า บริเวณนั้นเป็นป่าร่มรื่น จึงจับจองเอาเป็นที่ของ ตนก่อน แล้วยกให้สร้างวัด เสร็จแล้วจึงพร้อมกับผู้นำหมายเลข ๒ และคนอื่น ๆ อีก ไปขออนุญาตสร้างวัดกับท่าน เจ้าคุณพระชินวงศ์มุนี อดีตเจ้าคณะอำเภอแม่สอด วัดมณีไพรสณฑ์ อ.แม่สอด จ.ตาก เมื่อท่านเจ้าคุณฯ เห็นดีด้วยแล้ว ท่านได้แนะนำให้ อนุญาตสร้างวัดกับ พระอินทรคีรี อดีตนายอำนภอแม่สอด และนายอำเภอท่านแรกของ อ.แม่สอด ท่านนายอำเภอ ก็ตกลง ให้สร้างอีกขั้นหนึ่ง เท่านี้ก็อาจเป็นที่เรียบร้อยสำหรับการขออนุญาตสร้างวัดสมัยนั้น เมื่อขออนุญาตจากทั้ง ๒ ฝ่ายได้แล้ว ผู้นำหมายเลข ๑-๒ ได้นำผู้มีจิตศรัทธาสร้างวัด มีเริ่มปั้นอิฐ เผาอิฐเป็นต้น เสร็จแล้วเริ่มสร้างเจดีย์ขึ้นก่อนเพื่อให้เป็นสัญญลักษณ์ของวัด ตามประเพณีนิยมของชนถิ่นนั้น และสร้างที่เจริญกรรมฐาน ฯลฯ. นิมนต์พระไทยใหญ่มาอยู่สอนธรรม สอนเจริญกรรมฐานสืบ ๆ มา
จุดชมวิวสองแผ่นดิน
